Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Fumo-terro(-di-flour-sarrado)
Fumaria densiflora
Papaveraceae Fumariaceae
Nom en français : Fumeterre à fleurs serrées.
Descripcioun :Aquesto fumo-terro èi raro au nostro o bessai pas sufisamen determinado que sèmblo proun, à proumiero visto, à la fumo-terro-vertuouso. Pamens, s'alucas li sepalo veirès que soun proun larjo ço que permes de bèn la destria (vèire la fotò çai-souto). Coumpara emé la fumo-terro-vertuouso.
Usanço :Sa cousino Fumaria officinalis es uno planto vertuouso, tant se poudrié que siguèsse parié pèr elo.
Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Fumaria
Famiho : Papaveraceae
Famiho classico : Fumariaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 8 à 10 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 600 m
Aparado : Noun
Febrié à juliet
Liò : Champ
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Fumaria densiflora DC., 1813